«Ο ΚΑΤΑ ΦΑΝΤΑΣΙΑΝ ΑΣΘΕΝΗΣ»

Την εκρηκτική κωμωδία του Μολιέρου «Ο Κατά Φαντασίαν Ασθενής» σκηνοθετούν και διασκευάζουν φέτος το καλοκαίρι ο Αιμίλιος Χειλάκης και ο Μανώλης Δούνιας.  Μετά από τον «Δον Ζουάν» το 2009 στο Εθνικό Θέατρο και τον «Ταρτούφο» το 2016, συνεχίζουν τη μελέτη τους πάνω στον κορυφαίο Γάλλο δραματουργό, ο οποίος, μέσα πάντα από το πρίσμα της κωμωδίας φώτισε τα σκοτάδια της ανθρώπινης ψυχής, κατανόησε την ανθρώπινη ψυχοσύνθεση και δημιούργησε χαρακτήρες με οικουμενική εμβέλεια και έργα που παραμένουν επίκαιρα μέχρι σήμερα.

Με τον «Κατά Φαντασίαν Ασθενή» ο Μολιέρος βάζει στο στόχαστρό τη τους τσαρλατάνους και τους κομπογιαννίτες που λυμαίνονται το ιατρικό επάγγελμα. Σατιρίζει τους «ειδήμονες» της εποχής του που κρύβονταν πίσω από πομπώδες φράσεις και φανταχτερές ορολογίες πασχίζοντας έτσι να καμουφλάρουν την ανεπάρκεια των γνώσεών τους και το γεγονός ότι πάνω από τον ιπποκράτειο όρκο βάζουν το κέρδος και το προσωπικό συμφέρον. Ο Μολιέρος – ως ένα από τα λαμπρότερα επαναστατικά πνεύματα της εποχής του – δεν μένει μόνο εκεί, αλλά κάνει και ένα πολιτικό σχόλιο καταγγέλλοντας κάθε μορφή εξουσίας και ασκώντας έντονη κριτική στη γαλλική κοινωνία και στα κακώς κείμενά της. Με ανάλαφρο αλλά καυστικό τρόπο, τα βάζει με τις παντός είδους αυθεντίες που τυφλωμένοι από αλαζονεία και έχοντας κατακτήσει προνόμια και εξουσία, υποτιμούν και καταπιέζουν τον απλό πολίτη.

Κατά τραγική ειρωνεία ο «Κατά Φαντασίαν Ασθενής» ήταν το κύκνειο άσμα του. Το 1673, λίγο μετά την τέταρτη παράσταση του έργου στην οποία πρωταγωνιστούσε, ο Μολιέρος – άρρωστος και προδομένος από τους γιατρούς –  πέθανε στα παρασκήνια. Η παράσταση, που θα παρουσιαστεί σε μεγάλα θέατρα της Αθήνας και θα περιοδεύσει σε ολόκληρη την Ελλάδα, αποτελεί την ένατη συνσκηνοθεσία του Αιμίλιου Χειλάκη και του Μανώλη Δούνια μετά τις εξαιρετικά επιτυχημένες παραστάσεις «Μήδεια», «Μη σου τύχει», «Όνειρο Καλοκαιρινής Νύχτας», «Οθέλλος», «Αντιγόνη», «Ιφιγένεια», «Ταρτούφος» και «Μόνος με τον Άμλετ».

Το έργο

Στο κωμικό μικροσκόπιο του Μολιέρου μπαίνει ένας αριστοκράτης, ο Αργκάν, ο οποίος ζει μια άνετη ζωή μέσα στον πλούτο και στα προνόμια. Θεωρεί τον εαυτό του το κέντρο του κόσμου και καταδυναστεύει τους γύρω του απαιτώντας να υπηρετούν τις παραξενιές και τα καπρίτσια του. Παρ’ όλα αυτά, και ο ίδιος ο Αργκάν υποφέρει καθώς νιώθει ότι κάτι τού φταίει. Τρομερά υποχόνδριος και αρρωστοφοβικός είναι πεπεισμένος ότι το πρόβλημά του είναι η πολύ κλονισμένη υγεία του. Γι’ αυτό και έχει καλέσει όλους τους γιατρούς για να του βρουν θεραπεία. Μάταια όμως. Οι γιατροί – αλλά και κάθε είδους τσαρλατάνοι – δοκιμάζουν πάνω του όλες τις δοκιμασμένες και πειραματικές θεραπείες με σκοπό να τον απαλλάξουν από την «άγνωστη» ασθένειά του, ενώ ταυτόχρονα τον απαλλάσσουν και από τεράστια χρηματικά ποσά ως αμοιβή. Καθώς βλέπει ότι οι «επιστήμονες» προσπαθούν να τον εκμεταλλευτούν, αποφασίζει να παντρέψει την κόρη του, Αγγελική, με ένα γιατρό προκειμένου να έχει δωρεάν ιατρική φροντίδα, αδιαφορώντας αν εκείνη είναι ερωτευμένη με τον Κλεάνθη. Όταν η Αγγελική αντιδρά, ο Αργκάν με την προτροπή της δεύτερης συζύγου του της Μπελίνα, της ανακοινώνει ότι μοναδική της εναλλακτική είναι να κλειστεί σε μοναστήρι. Αυτοί που αναλαμβάνουν να τον συνεφέρουν είναι η υπηρέτριά του η Τουανέτα και ο αδερφός του ο Βεράλδος. Τον πείθουν να παραστήσει το νεκρό ώστε να ανακαλύψει ποιος τον εκμεταλλεύεται και ποιος τον νοιάζεται, ποιος τον επιβουλεύεται και ποιος πραγματικά τον αγαπάει.

Είναι όμως ο Αργκάν πράγματι ασθενής; Και αν ναι, ασθενεί από μια αρρώστια που μπορεί η ιατρική να θεραπεύσει; Ή μήπως είναι ένας ανασφαλής, φοβισμένος άνθρωπος που ενώ τα έχει όλα, προσπαθεί να βρει τι του φταίει και δεν είναι ευτυχισμένος και με πρόσχημα την κλονισμένη του υγεία πασχίζει να προκαλέσει τον ενδιαφέρον των γύρω του και να σιγουρευτεί ότι νοιάζονται για αυτόν;  Και μήπως τελικά ο μολιερικός Αργκάν δεν διαφέρει και πολύ από τον σύγχρονο άνθρωπο που δεν ικανοποιείται με τίποτα και παρόλο που ζει μια άνετη οικογενειακή ζωή, συνειδητοποιεί τελικά ότι η βαθύτερη και σημαντικότερη ανάγκη του είναι να αγαπηθεί.